Wij zijn herhalers. Zo hebben we leren lopen. Eten. Drinken. Voedsel zoeken. Stel je voor dat je elke stap opnieuw moest uitvinden. Dat is heerlijk als je naar Maxje kijkt, hoe hij zijn eerste stapjes zet. Voorzichtig. Dit is vooralsnog geen roekeloos kind. Maar ook hij leert door .Hij kan al dah zeggen en er bij zwaaien. Dag Maxje, je bent aanbiddelijk. Zeven dagen in een week. En dan beginnen we weer met de zondag. We hoeven gelukkig niet als we ‘s morgens wakker worden een hele nieuwe dag te ontginnen. We weten waar we aan toe zijn. We worden wakker, ontbijten en beginnen onze maandag, dinsdag enz. Pas vroeg ik aan M. wat in hemelsnaam een dins is en waarom we daar een hele dag naar genoemd hebben. En ja, mijn M. weet dat dan. De dag van de rechtspraak, de dingsdag. Denk aan geding.
En dan hebben we ook nog een krant om ons te vertellen wat de rest van de wereld doet. Is regeren vooruitzien? Daar zie ik niet veel van. We noemen dingen nieuw of vernieuwend, het is geen mode meer om te zeggen, jongen zo deed mijn vader dat en zijn vader en zo doen wij het ook.
Ja, die krant. Lees ik over een muur in Israël. Het getto? Nee, nee, dit is om een lastige vijand buiten te houden. Maar waar is buiten? Nu staat in de krant iets over een hek. Ook weer om mensen, ongewensten, buiten te houden. Een hek? Met prikkeldraad? Staat er stroom op? O pardon, dat mag ik niet vragen natuurlijk.
Hoe zeiden de Duitsers dat? Heim ins Reich? De Joodse diaspora kan ophouden want nu bestaat de staat Israël. Fijn hoor, al die joden bij elkaar opgesloten. En de vromen die de dienst uitmaken. Het is natuurlijk in principe aardig dat je het kalf niet kookt in de melk van haar moeder. Maar om daar zoveel wetten omheen te fabriceren dat het op de fijne vertakkingen van het aderstelsel van de mens lijkt, vind ik een tikje te ver gaan. We hebben toch ook nog gezond verstand. Dat je een theedoek, gebruikt voor een glas waar je melk uit gedronken hebt, niet kunt gebruiken voor een bordje waar vlees op gelegen heeft. We hebben het over schone, afgewassen dingen. Joh, hou toch op, denk ik dan. Maar als je het thuis zo geleerd hebt, zijn dat de ingeslepen regels waar een mens zich aan wil houden. Herhalen. Massoret. Gewoontes. Zo doen wij dat. In een koud land een bontmuts dragen bijvoorbeeld. Dan in Israël gaan wonen en voor geen prijs die zotte muts af willen doen omdat je vader en zijn vader voor hem en zijn vader voor hem de kleding droegen die hun grootste vijand ook droeg. Moeten we dan maar respect hebben voor dat kortzichtige gedrag? En dan nu die muur. Dat hek. Ja, maar anders zijn we niet veilig. Want zij zijn slecht, anders namelijk, en wij weten het beter. Ja hoor, óns boek is heiliger.
Maar waarom een mens anno nu een muur om zichzelf heen wil bouwen en in een zelfgemaakte gevangenis wil wonen, begrijp ik wel, maar ik keur het niet goed. Ga in therapie, denk ik dan. Doe er iets aan. Herhaal geen zinloze handelingen. Zet die bontmuts af. Wat zei rabbi Hillel? Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet. Ook dat zou een gewoonte moeten zijn.
PS Over de vreselijk Balkenende, die jammer genoeg weer niet gevallen is. Zo beschadigd en dan nog zo arrogant zijn.
Zo’n mannetje
dat geen fout kan
toegeven
zo veel doden later
neemt hij niets
terug
de doden klagen niet
die zijn dood
tenslotte
wij het volk
kijken en
laten
noemen wij
dit
democratie
het zwijgen
van de meeste
stemmen